آینه دوزی
آینه دوزی
هنر آینه دوزی یکی از هنرهای سنتی است که از زیرشاخه های انواع دوخت سنتی محسوب می شود. از این هنر به منظور تزئین انواع پوشاک از جمله مانتو، لباس های محلی، کیف، کفش، جلیقه، کمربند و همچنین تزئین روتختی، پرده، رویه کوسن، رومیزی و آویزهای دیواری استفاده می شود.
هنر آيینه دوزی
دوختن آینه های کوچک و پولک در سایز های متفاوت بر روی لباسهای محلی ، جلیقه ، کمربند و آویزهای دیواری با نخ های الوان را آینه دوزی می گویند. این هنر زیبا گاهی با ابریشم دوزی، قیطان دوزی و بخیه های تزئینی همراه است. از نام های دیگر این هنر می توان به دکمه دوزی و سکه دوزی اشاره کرد.
تاریخچه آیینه دوزی
هنر آینه دوزی از ایالت بلوچستانِ پاکستان به سیستانِ ایران وارد شده است. این هنر در دوره صفوی به اوج شکوفایی خود رسیده بود و مرکز اصلی آن در ایران، زابل و سیستان و بلوچستان بوده است. آینه دوزان از گذشته تا کنون این دیدگاه را داشته اند که آینه در واقع، انعکاسی از حقیقت است و همین ویژگی آینه، جنبه ای طلسم گونه به لباس ها یا هر چیز دیگری که آینه بر روی آن دوخته شده باشد می دهد.
به عبارت دیگر، آینه دوزان معتقدند که که وجود آینه روی این اجسام، بقدی ها و نظرهای بد را از صاحب خود دور می کند. بنابراین، هنر آینه دوزی از گذشته با فلسفه پیوند خورده است و همین تاریخچه منجر شده است که زنان خوش ذوق و خوش سلیقه بلوچ، آینه دوزی را بر روی سطحی تیره رنگ انجام دهند تا با این کار، نگاه و جنبه فلسفی این هنر را بیشتر به رخ بکشند.
کاربرد آینه دوزی
- لباس محلی
- آویزهای دیواری
- تزئین کیف
- ساک دستی
- پیش بخاری
- جلد قرآن
- سجاده
- رویه کوسن
- تزئین مانتو
وسایل مورد نیاز برای آینه دوزی
- آینه با قطر کم و به اشکال مربع یا دایره.
- نخ: به صورت کلاف های کوچک در بازار در دسترس آینه دوزان قرار می گیرد. از یک رشته نخ شش لایه تشکیل شده، این نخ ها از لحاظ رنگ بسیار متنوع بوده و کار کردن با آن ها بسیار ساده است.
- نخ ابریشمی: معروف ترین نخ های مورد مصرف در بعضی از رشته های دوخت های سنتی ایران است و به صورت عمامه و کلاف در بازار موجود است.
- سوزن گلدوزی که به نام های ذیل در بازار ایران یافت می شود:
سوزن کرول: مخصوص گلدوزی است. با سوزن شماره ۹ کرول می توان نخ دمسه یک لا را دوخت و از شماره (۰) آن برای نخ شش لایه می توان استفاده کرد.
سوزن چنایل: برای گلدوزی روی پارچه های ضخیم و درشت بافت به کار می رود.
- پارچه های مورد استفاده در آینه دوزی شامل: ترگال، مخمل، ساتن و جیر است.
آینه دوزی به دو شیوه به روی لباس دوخته میشود.
زنجیره و دندان موشی (بسته دوزی) اما امروزه آینههای قاب دار که درکشور همسایه پاکستان ساخته میشود به وفور در بازار یافت میشود. دوخت این نوع آینهها جنبه هنری ندارد فقط میتواند در بعضی مواقع برای تزئین برخی از وسایل مانند کوسن، رومیزی، کیف و . . . کاربرد داشته باشد.از آینه دوزی بر روی لباسهای محلی ، جلیقه ، کمربند و آویزهای دیواری نیز استفاده میشود.
زنجيره: با حلقه كردن نخ به زير سوزن و زدن تك بخيه به صورتي كه بستي حاصل شود زنجيره ايجاد شده البته اين دوخت از بالا به پايين زده مي شود.
بست دوزي: زدن تك بخيه براي اتصال مهره تزييني ويا نگهداري نخهاي فانتزي بكار مي رود.
دیدگاهتان را بنویسید