با آیین های نوروزی ایران و جهان بیشتر آشنا شوید!

نوروز یکی از قدیمی ترین آیین هایی است که از گذشته در فلات ایران جشن گرفته شده است. امروز نیز در بسیاری از کشورها مانند ایران، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، هند، پاکستان، آذربایجان، قرقیزستان، قزاقستان و ترکیه نوروز گرامی داشته میشود و مردمان این کشورها هر کدام به شکلی به استقبال نوروز میروند. در این مقاله با آیین های نوروز در کشورهای مختلف بیشتر آشنا خواهیم شد.

1- ایران

همانطور که همه میدانیم در ایران مردم با آداب و رسوم مختلفی به استقبال نوروز میروند که از هفته ها پیش از نوروز با خانه تکانی آغاز میشود. در خانه تکانی مردم خانه هایشان را تمیز و عاری از هرگونه گرد و خاک میکنند تا در شروع سال جدید خانه هایشان در تمیزترین حالت ممکن باشد.

خرید نوروزی نیز یکی دیگر از کارهایی است که مردم پیش از سال نو انجام میدهند. این خرید شامل لباس برای سال نو، انواع خوراکی و … برای پذیرایی از مهمان ها در سال جدید می باشد.

چهارشنبه سوری، شب آخرین چهارشنبه سال است. ایرانیان در این شب از روی آتش میپرند و سالی سرشار از سلامتی و به دور از بیماری را آرزو میکنند. قاشق زنی نیز از رسوم متدوال در چهارشنبه سوری است.

انداختن سفره هفت سین که در آن سین ها هرکدام نماد یک چیز هستند، از رسوم دیگر مراسم های نوروز است. خوردن سبزی پلو با ماهی در شب عید نوروز و دید و بازدی نوروزی نیز از رسوم جشن نوروز در ایران میباشد. در روز سیزدهم فروردین (روز طبیعت)، ایرانیان به طبیعت رفته و به تفریح میپردازند و در پایان این روز جشن نوروز در ایران پایان می یابد.

2- افغانستان

افغانستان نیز مانند ایران، تقویم شمسی دارد و نوروز آغاز سال جدید در افغانستان است. در کابل و مزار شریف دو زیارتگاه مهم منسوب به حضرت علی (ع) وجود دارد که در روز نوروز مراسم باشکوهی در آن ها برگزار میشود که صدها هزار نفر از مردم افغانستان در آن شرکت میکنند. سمنوپزی یکی از مراسمات مهم نوروزی در افغانستان است. مردم در افغانستان به سمنو، سمنک میگویند. زنان در این کشور از آغاز شب نوروز تا سپیده دم اولین شب بهار به صورت دسته جمعی و با خواندن اشعار قدیمی به پختن سمنک می پردازند. رسم شب نشینی سمنک بین زنان افغانستان در شب نوروز رایج است.

آماده کردن هفت سین و هفت میوه از دیگر رسوم جشن نوروز در افغانستان است. هفت میوه ترکیبی از هفت میوه خشک (مغز بادام، مغز چهارمغز، پسته، کشمش، زردآلو، سنجد و قیسی) است که آن ها را چند روز قبل از نوروز در آب قرار می دهند تا برای جشن نوروز آماده شود.

شب نوروز شام مفصلی دارد. از آنجایی که رنگ سفید در کشور افغانستان نشانه خوشبختی و سعادت است یک غذای محبوب در این شب خروس سفید است. رنگ سبز نیز جایگاه ویژه ای در فرهنگ این کشور دارد و نشانه سبزی و آبادانی است به همین دلیل خوردن سبزی و سبزی پلو در این شب در کشور افغاستان مرسوم است.

پوشیدن لباس نو و دید و بازدید عید نیز مانند ایران در افغانستان مرسوم است. مردم این کشور در نوروز به سرگرمی های مختلفی مانند مسابقات بزکشی و کشتی نیز میپردازند.

3- تاجیکستان

تاجیکستان نیز یکی از کشورهایی است که نوروز در آن جشن گرفته میشود. خانه تکانی یا جاروب بندان از رسوم نوروزی در تاجیکستان است. در تاجیکستان بیشتر مراسم نوروزی در میدان های بزرگ و باغ های سرسبز برگزار میشود. برگزاری مسابقات تاب بازی، کشتی و بزکشی نیز در نوروز در تاجیکستان مرسوم است.

گل گردانی یکی از رسوم بسیار زیبا در تاجیکستان است که در آن جوانان و بچه ها به اطراف شهر و روستا رفته و گل های زردک یا سیاهگوش را جمع کرده و با آواز و مژده بهار به خانه‌ی بزرگترها میبرند و شیرینی و عیدی هدیه میگیرند.

رسم سمنوپزی در تاجیکستان نیز مانند افغانستان مرسوم است. در تاجیکستان به سمنو، سومنک میگویند. در این کشور علاوه بر هفت سین، سفره‌ی هفت شین نیز وجود دازد که متشکل از شهد، شیر، شیرینی، شکر ناب، شمشاد، شمع و شایه اندر خوان است.

یکی دیگر از مراسمات جشن نوروز در تاجیکستان، مراسم جفت براران است که در آن کشاورزان در اواخر ماه حوت با آرزوی سالی پربرکت به جشن و پایکوبی می پردازند.

4- جشن نوروز در ترکمنستان:

در ترکمنستان در جشن نوروز آشپزی اهمیت زیادی دارد و مردم به پختن شیرینی های مختلف که یکی از آنها سمنو (در ترکمنستان به آن سمنی میگویند.) می پردازند. نوروز کچه و نوروز بامه هم از دیگر شیرینی های نوروزی است که در ترکمنستان طبخ میشود. مردم این کشور در نوروز لباس نو میپوشند و به رقص و آواز و مسابقات مختلف مانند سوارکاری و کشتی و شطرنج می پردازند.

5- جشن نوروز در ازبکستان

مردم ازبکستان روش متفاوتی برای خانه تکانی دارند آنها وسایل خود را از خانه بیرون می آورند و در آفتاب پهن می کنند تا نسیم و آفتاب بهاری و نوروزی به خانه و کاشانه‌ی آن ها بوزد و هوای خانه‌شان تازه شود. در این کشور به باغ ها و پارک هایی که مردم در آن جمع میشوند و به جشن و پایکوبی می پردازند، نوروزگاه میگویند. در ازبکستان دید و بازدید نوروزی رواج دارد و سفره های پر از خوراکی و شیرینی پهن میشود که نشانه‌ی خوش یمنی و فراوانی است.