:نکاتی در مورد رنگ ظروف چوبی:

دوام و زیبایی چوب، آن را ماده‌ای جالب و جذاب برای کاسه‌ها، لیوان‌ها، تخته چوبی قصابی و سایر وسایل ظروف چوبی ساخته است که برای سرو یا آماده سازی غذا به کاربرده می‌شود. رنگ‌ها به حفظ چوب به صورت خشک کمک می‌کند و چوب را برای فعالیت باکتری‌ها نامساعدتر می سازد و احتمال بروز ترک را نیز کاهش میدهد. زمانی که چوب در آب غوطه ور می‌شود و آب جذب می نماید، واکشیده می‌شود و زمانی که خشک می‌شود، هم کشیده می گردد. چنانچه چوب واکشیده شده‌ای به سرعت خشک گردد، سطح آن سریع تر از درون قطعه چوب خشک می‌شود که منجر به بروز ترک‌ها و شکاف‌هایی می گردد. رنگ‌هایی که آب را دفع می نمایند، اثرات دوره‌های کوتاه مدت رطوبت (شسته شدن) را کاهش خواهند داد و از این رهگذر موجب سهولت تمیز کردن چوب می گردند.

در رنگ‌هایی که روی چوب، تشکیل لایه می‌دهند، جلا یا لاک را نیز میتوان به کار برد ليكن ممکن است سرانجام این پرداخت‌ها خرد شوند، ترک بردارند و پوسته پوسته شوند، پرداخت‌های نفوذ کننده چه به صورت خشک شونده و چه خشک نشونده، اغلب برای برخی از فرآورده‌ها گزینه بهتری هستند.

روغن های غیرخشک شونده (خشک نشونده)

روغن های خشک نشونده به سهولت و سادگی به درون سطح چوب نفوذ می نمایند. این روغن ها، هر دو گروه روغن های گیاهی و معدنی را شامل می شوند. روغن های گیاهی (نظیر زیتون، ذرت، بادام زمینی و کاجیره) خوراکی است و گاهی برای رنگ کاری ظروف آشپزخانه به کار برده می‌شوند. روغن های معدنی (یا پارافین) روغن های خشک نشونده حاصل از نفت است.

ظروف غذاخوری

کاسه های سالادخوری چوبی، قاشق‌ها و چنگال های مورد مصرف در بخش غذاخوری نیازمند رنگی است که مقاوم به سایش، آب، اسیدها و لکه شدن باشد و زمانی که لکه شد، به سهولت سطح آن تمیز گردد.

رنگ‌های مناسب و شایسته عبارت‌اند از جلاها، لاک ها، بتونه های چوبی و روغن های خشک شونده، نفود کننده و روغن های گیاهی غیر خشک شونده.

لاک ها و جلاهای بسیاری موجودند که برخی از آنها به طور اختصاصی برای مصرف روی ظروف چوبی آشپزخانه، کاسه ها و تخته های برش، فرموله و تدوین یافته اند. این پرداخت های شکل دهنده لایه در برابر لکه مقاوم اند و سطحی را پدید می آورند که به سهولت تمیز نگهداشته می شوند، با این حال سرانجام ممکن است که خرد شوند، پوسته پوسته گردند یا ترک بردارند. چنانچه دقت لازم در به حداقل رساندن تماس این رنگ‌ها با آب به عمل آید، این رنگ‌ها شکل دهنده لایه؛ عملکرد خوبی خواهند داشت. ظروف و وسایل چوبی رنگ آمیزی شده با چنین رنگ‌هایی را نمی بایست هرگز در ماشین ظرفشویی قرار داد.

روغن های خشک شونده و بتونه های چوبی نفوذ کننده را نیز می توان برای وسایل و ظروف چوبی غذاخوری استفاده کرد. ممکن است برخی از این مواد برای مصرف روی وسایل مذكور فرموله و تدوین شده باشند. روغن ها و بتونه های چوبی به درون حفرات چوب جذب شده و فضاهای خالی سلول های چوبی را پر می نمایند؛ که در مقایسه با چوب های پرداخت نشده موجب کاهش جذب آب می شود و تمیز کردن سطح را آسان و مقاومت به خراش برداشتن سطح را افزایش می دهد. بتونه های چوبی نفوذ کننده به سهولت به کار رفته و به سرعت نیز خشک می شوند. بخش های ساییده شده یا خراشیده شده در سطح پرداخت شده به سهولت و آسانی مجدداً پرداخت می گردند. به برخی از این پرداخت ها، به ویژه روغن های خشک شونده بایستی اجازه داده شود تا پیش از مصرف نهایی ظرف یا وسیله چوبی، به طور کامل و برای مدت چندین هفته خشک گردند.

روغن های غیر خشک شونده خوراکی است و گاهی اوقات برای پرداخت ظروف و وسایل چوبی آشپزخانه به کاربرده می شوند. این روغن ها با نفوذ به سطح چوب، مقاومت به آب چوب را افزایش می دهد و می تواند به سهولت بازسازی و صیقل دهی شود. با این حال، چنین رنگ هایی می توانند به سهولت فاسد و ترشیده شوند و همچنین گاهی طعم و بوی نامطبوع و ناخوشایندی به غذا ببخشند.

از میان این نوع پرداخت ها، جلاها و لاک های غیر نفوذکننده می توانند بهترین گزینه برای کاسه ها و ظروف و ابزار غذاخوری باشند؛ این نوع رنگ ها، ساده ترین پرداخت از لحاظ تمیز نگهداشتن و مقاوم ترین پرداخت از لحاظ جذب لکه و آلودگی هستند.

تذکر: سوای از اینکه رنگ برای ظروفی به کار خواهد رفت که به عنوان ظروف ذخیره غذا، حمل و نقل یا غذاخوری استفاده خواهند شد، کسب اطمینان از ایمنی و سمی نبودن (سمیت) پرداخت مذكور حائز اهمیت است.

همچنین بایستی اطمینان یافت که رنگ مورد استفاده و انتخابی، برای کاربرد با غدا، توصیه شده باشد یا به عنوان رنگ نوع غذایی، مطرح و شناخته شده باشد. به منظور کسب اطلاع از ایمنی و سميت هر گونه پرداخت، بایستی برچسب آن را بررسی نمود، با تولید کننده یا اداره غذا و دارو یا هر دو تماس گرفته یا مشخصات پرداخت مورد نظر را با کارشناس محلی یا نماینده دولت در امور توسعه اقتصادهای خانگی در میان گذاشت.

تخته های برش و تخته چوبی قصابی

یکی از ساده ترین تیمارهای مورد استفاده برای تخته چوبی قصابی و تخته های چوبی برش، استفاده از واکس موم عسل است . این واکس مومی با تریکب روغن بزرک در یک مخزن گرم کن دو جداره که حاوی آب داغ است، ذوب می شود و سپس در حالت ذوب آزادانه با برس یا قلم مو روی سطح چوب مالیده می شود. واکس اضافی که روی سطح چوب منجمد و سفت شده را می توان با یک سشوار صنعتی ذوب کرد تا به درون سطح چوب نفوذ نماید یا به کمک ابزاری از سطح چوب حذف و برداشته شود. پرداخت مجدد آسان و راحت است. از سایر پرداخت های نفوذکننده (بتونه ها، روغن های خشک شونده و غیر خشک شونده) نیز می توان برای تخته قصابی و تخته های برش استفاده کرد. همان طوری که در زیربخش مربوط به ظروف و وسایل غذاخوری ذکر گردید، ممکن است که روغن های گیاهی، ترشیده و بدبو شوند. چنانچه یک روغن غیر خشک شونده مطلوب می باشد، می توان از روغن معدنی استفاده کرد. برای تخته قصابی یا تخته های برش، پرداخت های شکل دهنده لایه توصیه نمی شوند.