صنایع دستی ایران
صنایع دستی ایران
بحرالفنون، بزرگترین و جامع ترین شبکه انتشار اموزش مجازی در زمینه رشته های هنری و مهارتی هست، که شما رو تا رسیدن به کسب درآمد همراهی میکند.
صنایع دستی ایران نشانههایی از فرهنگ و هویت مردم سرزمین ما هستند. این آثار ریشه در تمدن ایران دارند و قدمت آنها به دوران ایران باستان میرسد.
تاریخچهی صنایع دستی در ایران و سراسر جهان تا اوایل پیدایش تمدنها میرسد. آن زمانی که انسانها برای اولین بار از چوب و سنگ لوازم مورد نیاز خود همانند تیر و چاقو و … میساختند. در سراسر تاریخ، ایران در کنار دیگر کشورهایی همانند چین و هند، به عنوان اصلیترین مراکز تولید انواع صنایع دستی شناخته میشود.
صنایع دستی ایران بخش قابلتوجهی از بازارهای سنتی در شهرهای مختلف کشور ما را تشکیل میدهند. صنایع دستی هر کشور را میتوان بازتابی از تمدن و فرهنگ مردم آن کشور دانست. صنایع دستی از نخستین ابزار تعامل انسانها با یکدیگر در جوامع مختلف بودهاند و به همین دلیل اطلاعات قابلتوجهی از پیشینه تاریخ کشورهای مختلف جهان را ارائه میدهند.
علت غنی بودن تاریخچه تولید انواع صنایع دستی در ایران را می توان به شرایط جغرافیایی و همینطور تمدن و فرهنگ مردمان نواحی مختلف ربط داد. تاریخ ایران با در برداشتن حکومتها و فرهنگهای مختلف تاثیر بسیار زیادی بر ذوق هنرمندان نیز داشته است، چنان چه امروزه باستان شناسان معتقدند مرور و بررسی صنایع دستی را باید از زمان آغاز تمدن و حتی پیش از آن شروع کرد. با توجه به این موارد میتوان تاریخچه مفصلی برای هر یک از هنرها و صنایع دستی اصیل ایرانی از کار با فلزات و کتیبههای مختلف گرفته تا سفالگری و نساجی بیان کرد.
کهنترین صنایع دستی
تمدن قدیمیترین مردمانی که در ناحیه ایران امروزی میزیستند حدودا به 10000 تا 12000 سال گذشته میرسد. باستان شناسان در منطقهای نزدیک به بهشهر امروزی رد پای مردمانی را یافتهاند که 6000 سال پیش در کنار دریا سکونت داشتند و برای خود لوازم و صنایع دستی به خصوصی میساختند. از قدیمیترین این لوازم می توان به داس سنگی اشاره کرد که برای درو محصولات خود به کار میبردند.
یکی دیگر از قدیمیترین صنایع دستی مردمان ایران که در نزدیکی کوهستانهای بختیاری کشف شده است، ظروف سفالی میباشد که در کنار آتش پخت و پز غذای خود به تولید آن نیز میپرداختند. پس از این دوران که عصر حجر میانه نامیده میشود، میرسیم به دوران فلز که کم کم استفاده از فلزاتی همچون مس جای ابزار و صنایع دستی سنگی را گرفت. با پیشرفت چشمگیر در صنایع در سالهای بعدی ظروف سفالی و دیگر ادوات به وسیله چرخهای دستی نیز ساخته میشد.
در حدود 1200 سال پیش استفاده از فلزات و کاربردهای آنهای نیز افزایش یافت برای مثال مردمان شروع به تولید لوازم جنگی و همینطور زیورآلات نیز نمودند. یکی از نواحی که تعدادی زیادی از این صنایع دستی را در دل خود داشت، استرآباد یا همان گرگان امروزی بود.
تنوع صنایع دستی ایران
صنایع دستی ایران در بخشهای مختلف کشور تنوع بالایی دارند. هرکدام از شهرها و روستاهای ایران به تناسب آب و هوا و امکانات هر منطقه صنایع دستی متفاوتی تولید میکنند. در طول سالیان دراز تنوع صنایع دستی ایران رو به فزونی رفته و از دستهبندی نخست آن فاصله گرفته است، اما بسیاری از آثار تولیدی دست هنرمندان ایرانی در زیر مجموعههای زیر قرار میگیرند.
- صنایع دستی چاپ سنتی
- صنایع دستی حصیربافی
- صنایع دستی نمدمالی
- صنایع دستی پوستین سازی
- صنایع دستی چرم
- صنایع دستی رنگ سازی و رنگرزی سنتی
- صنایع دستی پوشاک سنتی
- صنایع دستی نگارگری
- صنایع دستی بافت و نساجی
- رودوزی های سنتی
- صنایع دستی فلزی
- صنایع دستی مینا کاری
- صنایع دستی سفالگری
- صنایع دستی آبگینه
- صنایع دستی چوبی
- صنایع دستی سنگی
جایگاه وسایل فلزی در تاریخچه صنایع دستی ایران
پس از بررسی سفال و ساخت کاشی که از اولین هنرها و صنایع دستی ایرانی بودهاند میرسیم به یکی دیگر از مهمترین صنایع دستی پرآوازه ایران، صنایع فلزی. یکی از باستان شناسان آلمانی-آمریکایی در حفاریهای خود در نزدیکی دامغان کنونی آثار باستانی فلزی شگفتانگیزی کشف نمود که نشان دهنده حضور عنصر فلز در زندگی مردمان باستان نیز است. از جمله صنایع دستی فلزی کشف شده از آن منطقه می توان به انواع مجسمه های فلزی، هاون و ظروف فلزی اشاره کرد.
دیدگاهتان را بنویسید